اختلال حرکتی در بیماران مغز و اعصاب

اختلالات حرکتی به گروهی از شرایط سیستم عصبی (عصبی) اطلاق می شود که باعث افزایش حرکات یا کاهش یا کندی حرکات می شود. این حرکات ممکن است ارادی یا غیر ارادی باشد.

انواع شایع اختلالات حرکتی عبارتند از:

بیماری آتاکسی

این اختلال حرکتی بر بخشی از مغز که حرکت هماهنگ را کنترل می کند، تأثیر می گذارد. آتاکسی ممکن است باعث تعادل ناهماهنگ یا ناشیانه، گفتار یا حرکات اندام و سایر علائم شود. علل زیادی برای آتاکسی وجود دارد، از جمله اختلالات ژنتیکی و دژنراتیو. آتاکسی همچنین ممکن است به دلیل عفونت یا شرایط قابل درمان دیگری ایجاد شود.

بیماری رقصاک

داءالرقص یا کره (به انگلیسی: chorea ) حرکات تکراری، کوتاه، نامنظم، تا حدودی سریع و غیر ارادی مشخص می شود. حرکات معمولاً صورت، دهان، تنه و اندام ها را درگیر می کند. Chorea می تواند مانند بی قراری اغراق آمیز به نظر برسد.

بیماری دیستونی

این وضعیت شامل انقباضات غیر ارادی عضلانی مداوم با حرکات پیچشی و تکراری است. دیستونی ممکن است کل بدن یا یک قسمت از بدن را درگیر کند.

اختلال حرکتی عملکردی

این وضعیت ممکن است شبیه هر یک از اختلالات حرکتی باشد. اختلال حرکتی عملکردی به دلیل بیماری عصبی نیست و قابل درمان است.

بیماری هانتینگتون

این یک بیماری ارثی و پیشرونده است که با آزمایش ژنتیک قابل تایید است. بیماری هانتینگتون دارای سه جزء است:

  • حرکات کنترل نشده
  • مشکلات شناختی
  • شرایط روانی.

آتروفی سیستم چندگانه

این اختلال عصبی غیر معمول بر بسیاری از سیستم های مغزی تأثیر می گذارد و به تدریج بدتر می شود. آتروفی سیستم چندگانه باعث اختلال حرکتی، مانند آتاکسی یا پارکینسونیسم می شود. همچنین می تواند باعث کاهش فشار خون، اختلال در عملکرد مثانه شود.

بیماری میوکلونوس

میوکلونوس یک اسپاسم عضلانی ناگهانی است. حرکات ناشی از آن غیر ارادی هستند و نمی توان آن را متوقف یا کنترل کرد. این عارضه معمولا یک یا گروهی از عضلات را در گیر می کند. حرکات الگوی تکراری دارند یا به صورت تصادفی رخ می دهند. این وضعیت باعث تکان های رعد و برق سریع عضله می شود.

بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون یک اختلال مغزی است که منجر به لرزش اندام‌ها و سفتی بدن و نیز مشکل در راه رفتن، تعادل و هماهنگی حرکات می‌شود. علائم پارکینسون معمولاً به تدریج شروع و با گذشت زمان تشدید می‌شود. ممکن است فرد علائم دیگری مانند تغییرات ذهنی و رفتاری، مشکلات خواب، افسردگی، مشکلات حافظه و خستگی نیز داشته باشد.

این بیماری باعث لرزش، سفتی عضلات، کندی یا کاهش حرکت یا عدم تعادل می شود. همچنین ممکن است علائم دیگری مانند کاهش حس بویایی، یبوست و کاهش قدرت شناختی را ایجاد کند که به حرکت مرتبط نیستند.

پارکینسونیسم

پارکینسونیسم یک اصطلاح کلی برای کندی حرکت همراه با سفتی، لرزش یا از دست دادن تعادل است. این بیماری علت های زیادی دارد ولی بیماری پارکینسون و برخی داروهای مسدودکننده دوپامین شایع ترین علل هستند. دیگر علل عبارتند از:

  • اختلالات دژنراتیو مانند آتروفی سیستم چندگانه
  • فلج فوق هسته ای پیشرونده
  • سکته مغزی
  • ضربه های مکرر به سر

فلج فوق هسته ای پیشرونده

این یک اختلال عصبی نادر است که باعث مشکلاتی در راه رفتن، تعادل و حرکات چشم می شود. گاهی اوقات ممکن است شبیه بیماری پارکینسون باشد اما یک بیماری مشخص است.

سندرم پاهای بی قرار

دیسکینزی تاخیری یا مزمن یا نشانگان حرکت‌پریشی دیررس (Tardive Dyskinesia) به حرکات مکرر غیر ارادی دائمی و یک‌شکل گفته می‌شود که به‌علت مصرف درازمدت داروهای بلوک‌کننده گیرنده دوپامین (DRA) مانند هالوپریدول و آموکساپین، بروز پیدا می‌کند. این اختلال حرکتی باعث ایجاد احساسات ناخوشایند در پاها هنگام استراحت یا دراز کشیدن می شود که اغلب با حرکت تسکین می یابد.

دیسکینزی دیررس

دیسکینزی تاخیری یا مزمن یا نشانگان حرکت‌پریشی دیررس (Tardive Dyskinesia) به حرکات مکرر غیر ارادی دائمی و یک‌شکل گفته می‌شود که به‌علت مصرف درازمدت داروهای بلوک‌کننده گیرنده دوپامین (DRA) مانند هالوپریدول و آموکساپین، بروز پیدا می‌کند.

این وضعیت عصبی ناشی از استفاده طولانی مدت از داروهای خاصی است که برای درمان بیماری های روانپزشکی به نام داروهای اعصاب استفاده می شوند. دیسکینزی دیررس باعث حرکات تکراری و غیرارادی مانند گریمز کردن، پلک زدن چشم و سایر حرکات می شود.

سندرم تورت

سندروم تورِت یا نشانگان توره (به انگلیسی: Tourette’s syndrome )، به اختصار TS، یک اختلال عصبی رشدی شایع است که در دوران کودکی یا نوجوانی آغاز و با چند تیک حرکتی و حداقل یک تیک صوتی (آوایی) مشخص می‌شود. تیک‌های رایج شامل پلک زدن، سرفه، صاف کردن گلو، بو کردن، و حرکات صورت هستند.

این یک بیماری عصبی است که بین سال های کودکی و نوجوانی شروع می شود و با حرکات تکراری و صداهای صوتی همراه است. لرزش این اختلال حرکتی باعث لرزش ریتمیک قسمت هایی از بدن مانند دست ها، سر و یا سایر قسمت های بدن می شود. شایع ترین نوع آن لرزش اساسی است.

بیماری ویلسون

بیماری ویلسون (انحطاط عدسی یا دژنراسیون پیشرونده عدسی) یک اختلال ژنتیکی نادر است که منجر به انباشته شدن مس در بدن می شود. کبد معمولاً مس اضافی بدن را فیلتر کرده و آن را از طریق ادرار دفع می کند. کبد در بیماری ویلسون به درستی عمل نمی کند و باعث تجمع مس در چشم، کبد و مغز می شود.

این یک اختلال نادر و ارثی است که باعث تجمع بیش از حد مس در بدن می شود و باعث مشکلات عصبی، دیستونی، لرزش، پارکینسونیسم یا آتاکسی می شود.