دکتر یاسمین جنوبی: سرگیجه یک علامت رایج است که معمولاً نشانه بیماری جدی نیست، اما باید توسط پزشک بررسی شود. از آنجایی که این علامت کاملا مبهم است و می تواند به دلیل طیف گسترده ای از موارد ایجاد شود، ممکن است همیشه تشخیص علت زمینه ای آسان نباشد.

نکاتی که پزشک هنگام معاینه می خواهد بدانید:

• آیا سرگیجه بدون دلیل ظاهری شروع شده است یا به دنبال یک بیماری بوده است
• آیا دوره‌های مکرر سرگیجه دارید و اگر چنین است، چه زمانی تمایل به تجربه آن دارید
• سرگیجه چقدر طول می کشد

گاهی اوقات سرگیجه می تواند ناشی از بیماری گوش باشد. یک راه ساده برای تشخیص سرگیجه مربوط به گوش و سرگیجه به دلایل دیگر این است که مشخص کنیم آیا این حالت فقط در حالت ایستاده یا دراز کشیدن رخ می دهد.

اگر احساس سرگیجه در حالت ایستاده رخ می دهد، احتمالاً مربوط به گوش نیست. سرگیجه ای که در حالت دراز کشیدن اتفاق می افتد معمولاً به دلیل عفونت ویروسی گوش است که با آنتی بیوتیک قابل درمان نیست.

توجه به این موارد مفید است:

• کاری که در آن زمان انجام می دادید که احساس سرگیجه می کردید
• چقدر طول کشید و چقدر بد بود
• آیا علائم دیگری مانند غش، استفراغ، حالت تهوع، تاری دید، سردرد، کاهش شنوایی یا وزوز گوش دارید

اگر از داروهای نسخه ای استفاده می کنید، به پزشک اطلاع دهید تا عارضه جانبی احتمالی را بررسی کند. در صورت لزوم، آنها می توانند داروی دیگری را برای تجویز کنند.

سرگیجه و ترس از ارتفاع

اصطلاح سرگیجه اغلب به اشتباه برای توصیف ترس از ارتفاع استفاده می شود. اصطلاح پزشکی برای ترس از ارتفاع و احساس سرگیجه همراه با نگاه کردن از یک مکان بلند به پایین «آکروفوبیا» است.

شایع ترین علل سرگیجه عبارتند از:

لابیرنتیت: عفونت گوش داخلی که بر شنوایی و تعادل شما تأثیر می گذارد و می تواند منجر به یک نوع شدید سرگیجه به نام سرگیجه شود.

میگرن:  سرگیجه ممکن است قبل یا بعد از سردرد یا حتی بدون سردرد ظاهر شود

استرس یا اضطراب: به خصوص اگر تمایل به تهویه هوا دارید (در زمان استراحت به سرعت تنفس کنید)

سطح قند خون پایین (هیپوگلیسمی):  که معمولا در افراد مبتلا به دیابت دیده می شود

افت فشار خون وضعیتی: کاهش ناگهانی فشار خون هنگام نشستن یا ایستادن ناگهانی که پس از دراز کشیدن از بین می رود. این در افراد مسن بیشتر شایع است

کم آبی یا گرمازدگی: کم آبی بدن می تواند به دلیل ننوشیدن کافی نوشیدنی در حین ورزش یا بیماری باشد که باعث استفراغ، اسهال یا تب می شود.

نارسایی ورتبروبازیلار:  کاهش جریان خون در پشت مغز، که ممکن است ناشی از انسداد عروق خونی باشد که از قلب به مغز منتهی می‌شوند (معروف به آترواسکلروز)

علل کمتر شایع سرگیجه عبارتند از:

• داشتن یک بیماری یا شرایط شدید که کل بدن را تحت تاثیر قرار می دهد
• استفاده از مواد مخدر یا مصرف بیش از حد الکل (اعم از مصرف زیاد الکل یا سوء مصرف طولانی مدت الکل)
• انواع خاصی از داروهای تجویزی – مانند داروهای ضد افسردگی یا داروهای فشار خون
• داشتن مشکل ریتم قلب – مانند فیبریلاسیون دهلیزی (ضربان قلب سریع و نامنظم)
• مسمومیت با مونوکسید کربن

علائم سرگیجه

سرگیجه یک علامت است، نه یک بیماری. این احساس ممکن است به سختی قابل توجه باشد، یا ممکن است آنقدر شدید باشد که حفظ تعادل و انجام کارهای روزمره برای شما مشکل باشد.

حملات سرگیجه می تواند به طور ناگهانی ایجاد شود و برای چند ثانیه طول بکشد، یا ممکن است بسیار طولانی تر باشد. اگر سرگیجه شدید دارید، علائم شما ممکن است ثابت باشد و چند روز طول بکشد و زندگی عادی را بسیار دشوار کند.

سرگیجه چگونه درمان می شود؟

برخی از موارد سرگیجه با گذشت زمان و بدون درمان بهبود می یابند. با این حال، برخی از افراد برای چندین ماه یا حتی سال‌ها این دوره‌ها را تکرار می‌کنند، مانند مواردی که مبتلا به بیماری منیر هستند. درمان های خاصی برای برخی از علل سرگیجه وجود دارد. یک سری حرکات ساده سر (معروف به مانور Epley) برای درمان BPPV استفاده می شود.

داروهایی مانند پروکلروپرازین و برخی آنتی هیستامین ها می توانند در مراحل اولیه یا بیشتر موارد سرگیجه کمک کنند. بسیاری از افراد مبتلا به سرگیجه از آموزش توانبخشی دهلیزی (VRT) نیز بهره می برند که مجموعه ای از تمرینات برای افراد مبتلا به سرگیجه و مشکلات تعادلی است.

بسته به اینکه چه چیزی باعث سرگیجه شما می شود، ممکن است کارهایی وجود داشته باشد که خودتان می توانید برای کاهش علائم خود انجام دهید. پزشک متخصصی که شما را درمان می کند ممکن است به شما توصیه کند:

• برای اصلاح علائم خود تمرینات ساده ای انجام دهید
• در حالی که سر خود را کمی بالا بر روی دو یا چند بالش قرار دهید بخوابید
• هنگام بلند شدن از رختخواب به آرامی بلند شوید و قبل از ایستادن یک دقیقه یا بیشتر روی لبه تخت بنشینید.
• برای برداشتن وسایل از خم شدن خودداری کنید
• از دراز کردن گردن خود اجتناب کنید – به عنوان مثال، در حالی که به یک قفسه بلند می رسید
• در طول فعالیت های روزانه سر خود را با دقت و به آرامی حرکت دهید
• تمریناتی را انجام دهید که سرگیجه شما را تحریک می کند، بنابراین مغز شما به آن عادت می کند و علائم را کاهش می دهد (این کارها را فقط پس از اطمینان از زمین خوردن انجام دهید و در صورت نیاز از دیگرتن کمک بگیرید)