علائم ضایعه نخاعی گردن
آسیب نخاعی شامل آسیب به هر بخشی از نخاع می شود. همچنین می تواند شامل آسیب به اعصاب انتهای طناب نخاعی، معروف به دم اسبی باشد. نخاع سیگنال هایی را بین مغز و بقیه بدن ارسال و دریافت می کند. آسیب نخاعی اغلب باعث تغییرات دائمی در قدرت، احساس و سایر عملکردهای بدن در زیر محل آسیب می شود. افرادی که آسیب نخاعی داشته اند نیز ممکن است عوارض جانبی ذهنی، عاطفی و اجتماعی را تجربه کنند.
علائم آسیب های نخاعی
توانایی کنترل بازوها یا پاها پس از آسیب نخاعی به دو عامل بستگی دارد. یکی از عوامل محل آسیب نخاع است. عامل دیگر شدت آسیب دیدگی است. پایین ترین قسمت نخاع که پس از آسیب آسیب ندیده به عنوان سطح عصبی آسیب شناخته می شود. “کامل بودن” آسیب به میزان از دست دادن احساس، که به عنوان حس شناخته می شود، اشاره دارد. کامل بودن به صورت زیر طبقه بندی می شود:
کامل. اگر تمام احساس و تمام توانایی کنترل حرکت در زیر آسیب نخاعی از بین برود، آسیب کامل نامیده می شود.
ناقص. اگر مقداری احساس و کنترل حرکت در زیر ناحیه آسیب دیده باقی بماند، آسیب ناقص نامیده می شود. درجات مختلفی از آسیب ناقص وجود دارد.
از دست دادن احساس و کنترل حرکت به عنوان فلج شناخته می شود. فلج ناشی از آسیب نخاعی را می توان به صورت زیر نام برد:
تتراپلژی. که به عنوان چهار پلژی نیز شناخته می شود. این بدان معناست که بازوها، دستها، تنه، پاها و اندامهای لگن شما تحت تأثیر آسیب نخاعی شما قرار گرفتهاند.
پاراپلژی. این فلج تمام یا بخشی از تنه، پاها و اندام های لگنی را درگیر می کند اما بازوها را تحت تاثیر قرار نمی دهد. پزشک یک سری آزمایش برای تعیین سطح عصبی و کامل بودن آسیب انجام می دهد.
آسیب نخاعی می تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- از دست دادن حرکت.
- از دست دادن یا تغییر در حس. این شامل تغییر در توانایی احساس گرما، سرما و لمس است.
- از دست دادن کنترل روده یا مثانه.
- فعالیت های رفلکس اغراق آمیز یا اسپاسم.
- تغییرات در عملکرد جنسی، حساسیت جنسی و باروری.
- درد یا احساس سوزش شدید ناشی از آسیب به رشته های عصبی در نخاع.
- مشکل در تنفس، سرفه یا پاکسازی ترشحات ریه.
علائم اورژانسی آسیب نخاعی پس از تصادف عبارتند از:
- کمردرد شدید یا فشار در گردن، سر یا پشت.
- ضعف، ناهماهنگی یا از دست دادن کنترل در هر قسمت از بدن.
- بی حسی، گزگز یا از دست دادن احساس در دست ها، انگشتان دست، پاها یا انگشتان پا.
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده.
- مشکل در تعادل و راه رفتن.
- مشکل تنفس پس از آسیب.
- گردن یا پشت پیچ خورده.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
هر فردی که آسیبی به سر یا گردن داشته باشد نیاز به ارزیابی فوری پزشکی دارد. تا زمانی که خلاف آن ثابت نشود، بی خطرترین فرض این است که فرد دچار آسیب نخاعی شده است. این مهم است زیرا:
- آسیب جدی ستون فقرات همیشه بلافاصله آشکار نمی شود. اگر آسیب ستون فقرات رخ دهد اما مشخص نباشد، آسیب بدتری ممکن است رخ دهد.
- بی حسی یا فلج می تواند به سرعت اتفاق بیفتد یا به تدریج ظاهر شود.
- زمان بین آسیب و درمان می تواند حیاتی باشد. یادگیری سطح آسیب می تواند به تعیین بهبودی احتمالی کمک کند.
اگر مشکوک به آسیب دیدگی کمر یا گردن هستید:
- مصدوم را حرکت ندهید. فلج دائمی و سایر عوارض جدی می تواند منجر شود.
- با اورژانس تماس بگیرید.
- فرد را بی حرکت نگه دارید.
- حوله های سنگین را در دو طرف گردن قرار دهید. یا سر و گردن را نگه دارید تا از حرکت آنها تا رسیدن کمک های پزشکی اورژانس جلوگیری کنید.
- کمک های اولیه اولیه مانند توقف خونریزی و راحت کردن فرد را بدون حرکت دادن سر یا گردن ارائه دهید.
علل آسیب نخاعی
آسیب های نخاعی می تواند ناشی از آسیب به خود نخاع یا استخوان هایی باشد که طناب نخاعی را احاطه کرده اند که به عنوان مهره شناخته می شود. همچنین ممکن است در نتیجه آسیب به رباطها یا دیسکهای ستون فقرات، آسیبها نیز رخ دهد.
یک ضربه ناگهانی و آسیب زا به ستون فقرات می تواند باعث شکستگی، دررفتگی، له شدن یا فشرده شدن یک یا چند مهره شود. شلیک گلوله یا چاقو که به نخاع نفوذ کرده و آن را قطع می کند نیز می تواند باعث آسیب نخاع شود.
سایر علل آسیب نخاعی شامل تروما نیست. آرتریت، سرطان، التهاب، عفونت یا انحطاط دیسک ستون فقرات می تواند علل احتمالی باشد.
مغز و سیستم عصبی مرکزی
سیستم عصبی مرکزی شامل مغز و نخاع است. نخاع از بافت نرم ساخته شده و توسط استخوان هایی به نام مهره احاطه شده است. از قاعده مغز به پایین امتداد می یابد و حاوی سلول های عصبی و گروه هایی از اعصاب به نام مجاری است. لوله ها به قسمت های مختلف بدن می روند.
انتهای پایینی نخاع کمی بالاتر از کمر در ناحیه ای به نام مخروط مدولاریس می ایستد. در زیر این ناحیه گروهی از ریشه های عصبی به نام دم اسبی وجود دارد.
مجاری در نخاع پیام هایی را بین مغز و بقیه بدن حمل می کند. دستگاه های حرکتی سیگنال هایی را از مغز برای کنترل حرکت ماهیچه ها حمل می کنند. دستگاههای حسی سیگنالهایی را از قسمتهای بدن به مغز منتقل میکنند که مربوط به گرما، سرما، فشار، درد و موقعیت دستها و پاها است.
آسیب به رشته های عصبی
چه علت آسیب زا یا غیر ضربه ای باشد، آسیب نخاع بر رشته های عصبی عبوری از ناحیه آسیب دیده تأثیر می گذارد. این می تواند بخشی از یا تمام عضلات و اعصاب زیر محل آسیب را مختل کند.
آسیب به قفسه سینه یا کمر می تواند بر تنه، پاها، روده، مثانه و عملکرد جنسی تأثیر بگذارد. آسیب گردن بر همان نواحی به اضافه حرکات بازوها و احتمالاً توانایی تنفس تأثیر می گذارد.
شایع ترین علل آسیب نخاعی عبارتند از:
تصادفات وسایل نقلیه موتوری. تصادفات اتومبیل و موتورسیکلت علت اصلی آسیب نخاعی است. آنها تقریباً نیمی از آسیب های نخاعی جدید را در سال تشکیل می دهند.
سقوط. آسیب نخاعی پس از ۶۵ سالگی اغلب به دلیل زمین خوردن ایجاد می شود.
اعمال خشونت آمیز. حدود ۱۲ درصد از آسیبهای نخاعی ناشی از برخوردهای خشونتآمیز است که معمولاً ناشی از جراحات گلوله است. زخم چاقو نیز شایع است.
آسیب های ورزشی و تفریحی. فعالیتهای ورزشی مانند ورزشهای ضربهای و غواصی در آبهای کم عمق باعث حدود ۱۰ درصد آسیبهای نخاعی میشود.
بیماری ها سرطان، آرتریت، پوکی استخوان و التهاب نخاع نیز می تواند باعث آسیب نخاع شود.
عوامل خطر در آسیب نخاعی
آسیب نخاعی معمولاً ناشی از تصادف است و ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد. اما عوامل خاصی می توانند خطر آسیب نخاعی را افزایش دهند، از جمله:
- آسیب های نخاعی تا حد زیادی مردان را تحت تاثیر قرار می دهد. در واقع، زنان تنها حدود ۲۰ درصد از آسیب های نخاعی را در ایالات متحده تشکیل می دهند.
- سن بین ۱۶ تا ۳۰ سال. بیش از نیمی از آسیب های نخاعی در افراد در این محدوده سنی رخ می دهد.
- ۶۵ سال به بالا بودن یکی دیگر از ضایعات نخاعی در سن ۶۵ سالگی رخ می دهد. سقوط باعث بیشتر آسیب ها در افراد مسن می شود.
- مصرف الکل. مصرف الکل در حدود ۲۵ درصد از آسیب های ناشی از ضربه به نخاع نقش دارد.
- درگیر شدن در رفتار پرخطر. تصادفات وسایل نقلیه موتوری علت اصلی آسیب نخاعی برای افراد زیر ۶۵ سال است. سایر رفتارهای مخاطره آمیز شامل شیرجه
- رفتن در آب های کم عمق و ورزش بدون پوشیدن وسایل ایمنی یا انجام اقدامات احتیاطی مناسب است.
- داشتن بیماری های خاص یک آسیب جزئی می تواند باعث آسیب نخاع شود اگر به بیماری هایی مانند پوکی استخوان مبتلا هستید که مفاصل یا استخوان های شما را تحت تأثیر قرار می دهد.
عوارض آسیب نخاعی
آسیب نخاعی می تواند منجر به عوارض زیادی شود. تیم توانبخشی به شما کمک می کند تا ابزارهایی برای رسیدگی به این عوارض ایجاد کنید. این تیم همچنین تجهیزات و منابعی را برای ارتقای کیفیت زندگی و استقلال شما توصیه می کند. مناطقی که اغلب تحت تأثیر قرار می گیرند عبارتند از:
کنترل مثانه: مثانه پس از آسیب نخاعی به ذخیره ادرار از کلیه ها ادامه می دهد. اما آسیب ممکن است در دریافت پیام های مورد نیاز مغز برای کنترل مثانه اختلال ایجاد کند.
تغییرات در کنترل مثانه خطر عفونت های دستگاه ادراری را افزایش می دهد. این تغییرات همچنین ممکن است باعث عفونت کلیه و سنگ کلیه یا مثانه شود. در طول توانبخشی، راه هایی را یاد می گیرید که به تخلیه مثانه کمک می کند.
کنترل روده: معده و روده مانند قبل از آسیب کار می کنند، اما کنترل حرکات روده اغلب تغییر می کند. یک رژیم غذایی با فیبر بالا ممکن است به تنظیم روده کمک کند.
صدمات فشاری در زیر سطح عصبی آسیب: به این معنی است که پوست حس خود را از دست می دهد و اگر این قسمت تحت فشار یا زخمی قرار بگیرد، بیمار متوجه این صدمات نمی شود.
کنترل گردش خون: افرادی که دچار ضایعه نخاعی هستند ممکن است هنگام افزایش فشار خون پایینی داشته باشند که به عنوان افت فشار خون ارتواستاتیک شناخته می شود. همچنین ممکن است در بازوها و پاها ورم داشته باشند. این می تواند خطر ایجاد لخته های خون مانند ترومبوز ورید عمقی یا آمبولی ریه را افزایش دهد.
دستگاه تنفسی: اگر آسیب بر عضلات شکم و قفسه سینه تأثیر بگذارد، ممکن است تنفس و سرفه سخت شود. سطح عصبی آسیب تعیین می کند که چه نوع مشکلات تنفسی ممکن است داشته باشید. اگر آسیب بر گردن و قفسه سینه تأثیر بگذارد، ممکن است خطر ابتلا به ذات الریه یا سایر بیماری های ریوی را افزایش دهید. داروها و درمان ها می توانند برای درمان و پیشگیری مفید باشند.
تراکم استخوان: آسیب نخاعی خطر ابتلا به پوکی استخوان و شکستگی را زیر سطح آسیب افزایش می دهد.
تون عضلانی: برخی از افراد مبتلا به ضایعات نخاعی دچار سفت شدن یا حرکت در عضلات می شوند که به آن اسپاستیسیتی می گویند. سایر افراد ممکن است ماهیچه های نرم و شل و فاقد تون عضلانی داشته باشند که به آن شلی می گویند.
تناسب اندام و تندرستی: کاهش وزن و نازک شدن عضلات به زودی پس از آسیب نخاعی رایج است. از آنجایی که تحرک محدود می تواند منجر به سبک زندگی کم تحرک شود، خطر افزایش وزن، بیماری های قلبی عروقی و دیابت وجود دارد.
سلامت جنسی: آسیب نخاعی ممکن است منجر به تغییر در نعوظ و انزال یا تغییر در روانکاری شود. متخصصان مراقبت های بهداشتی متخصص در اورولوژی یا باروری می توانند گزینه هایی برای عملکرد جنسی و باروری ارائه دهند.
درد: برخی از افراد به دلیل استفاده بیش از حد از گروه های عضلانی خاص، درد دارند، مانند درد ماهیچه یا مفاصل. درد عصبی می تواند پس از آسیب نخاعی به خصوص در فردی که آسیب ناقصی دارد رخ دهد.
افسردگی: درد و تغییراتی که ضایعه نخاعی ایجاد می کند می تواند باعث افسردگی در برخی افراد شود.