علت سرگیجه و حالت تهوع

دکتر یاسمین جنوبی: سرگيجه و احساس سبكي سر از شكايت های رايج بيماران مراجعه كننده به پزشكان عمومی و حتي متخصصان مغز و اعصاب است كه نبايد از آن غفلت كرد زيرا ممكن است علامت يك بيماری وخيم باشد.

شایع ترین علت سرگیجه

عوامل زیادی باعث می شود سرگیجه به وجود آید. عوامل شایعی وجود دارند که بیش از دیگر موارد در بروز سرگیجه برای انسان دخیل هستند. می توان گفت همه افراد حداقل برای یک بار هم که شده دچار این عارضه شده اند. در اکثر موارد این اختلال به دلیل خستگی و یا نشستن بیش از حد رخ می دهد. به این گونه که فرد پس از کار زیاد و یا نشستن بیش از حد لحظه ‌ای احساس عدم تعادل کرده و اصطلاحا چشم هایش سیاهی می رود.

در چنین مواردی پس از مدتی بهبود یافته و مشکلی برای او به وجود نمی ‌آید. یکی دیگر از عوامل شایعی که این اختلال را به همراه دارد افت فشار خون و رسیدن مقدار اکسیژن کمتر به سلول های مغزی است.

در بسیاری از موارد هم فرد به دلیل بیماری هایی مانند میگرن دچار سرگیجه می شود. کمبود برخی ویتامین ها از جمله ویتامین B12 هم می‌ تواند باعث تکرار سرگیجه در انسان شود. در بسیاری از موارد پس از درمان علت بیماری، علائم سرگیجه هم از بین می رود.

سرگیجه ناگهانی و حالت تهوع

برخی از افراد ممکن است در کنار عدم تعادل، حالت تهوع هم داشته باشند. در اکثر این موارد هم هر دو عارضه به یک دلیل رخ می دهند. در چنین مواردی افراد در برخی از زمان های روز این دو حالت را دارند که باعث بروز اختلال در زندگی آن ها می شود.

در اکثر موارد سرگیجه و حالت تهوع منشاء و دلیل بروز مشترکی دارند. به این معنا که فرد دچار یک بیماری یا اختلال بوده که چنین مشکلاتی را برای او به همراه دارد. اضطراب می تواند دلیل این اختلال باشد.

برخی از افراد به حدی اضطراب دارند که اختلالاتی این چنینی برای آن ها به وجود می آید. در برخی از موارد منشاء این عوارض می تواند بیماری میگرن باشد. وارد شدن ضربه به سر و یا ضربه مغزی هم با چنین عوارضی همراه هستند.

تومور مغزی هم چنین نشانه هایی به همراه دارد. زمان بروز این دو نوع عوارض باید به پزشک مراجعه شود تا او تشخیص دهد که منشاء آن ها چیست. گرفتگی عروق مغزی یا خونرسانی ناقص به سر و گردن هم می تواند با علائم تهوع و سرگیجه همراه باشد و بهتر است هر چه سریع تر توسط پزشک معاینه و درمان صورت گیرد.

  اگر سرگيجه با علائم زیر همراه بود حتما باید آن را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید:
  • اختلال در صحبت كردن
  • بينايي و دو بينی
  • ضعف در پاها و يا دست ها
  • كاهش هوشياري
  • اختلال در راه رفتن
  • بي حسی
  • حالت گزگز و سوزن سوزن شدن اندام ها
  • سردرد شديد

در گيجي سر، فرد از احساس منگي و مواج بودن، سياهي رفتن چشم، سبك شدن و احساس سنگيني در سر و سرگيجه شكايت دارد. اين حالت عموماً با دراز كشيدن بهتر مي شود و از بين مي رود؛ البته در حالت شديد با احساس غش و يا بيهوشي همراه است.

وقتي بيمار نتواند توصيف دقيقی از وضعيت خود ارائه دهد و يا نتوان براي توصيف اش معادلي در نظر گرفت، در دسته گيجي سر قرار مي گيرد از سوي ديگر، در سرگيجه بيمار احساس مي كند خود يا محيط اطرافش در حال چرخيدن، كشيده شدن به يك سمت و نزديك شدن اشياي موجود در محيط به طرف خودش است.

سبكی سر احساس شناور و ناپايداري است كه در اثر عوامل زيادی ایجاد می شود. ماندد:

  • كم خونی
  • آلودگي هوا
  • بيماري های گوش داخلی
  • بي خوابی
  • استرس های روزمره
  • اختلال هاي بينايی
  • عفونت
  • حساسيت

بهتر است غذای فرد بي نمک باشد، ورزش نيز براي كاهش تحريک پذيري دستگاه تعادلی گوش داخلي و پيشگيری از تكرار حمله ها مفيد است. البته همه اين موارد بعد از معاينه بيمار توسط پزشك معالج تجويز می شود.

مدیریت سرگیجه

  • از حالت خوابيده به آهستگي بلند شويد و قبل از ايستادن براي چند دقيقه در حالت نشسته باقي بمانيد و در هنگام ايستادن مطمئن شويد چيزي برای گرفتن يا تكيه كردن داريد.
  • هنگام بروز علائم بي حركت بمانيد و استراحت كنيد
  • به آهستگي فعاليت خود را افزايش دهيد
  • از نورهاي روشن، تلويزيون و مطالعه كردن در هنگام سرگيجه اجتناب كنيد زيرا ممكن است علائم را بدتر كند.
  • از فعاليت هايي مانند رانندگي، راه اندازي ماشين آلات سنگين و كوهنوردي يا حتي بالا رفتن در سربالايي تا يك هفته بعد از بروز علائم اجتناب كنيد و استرس هاي زندگي خود را به حداقل برسانيد.