سکته مغزی که حمله مغزی نیز نامیده می شود، زمانی اتفاق می افتد که جریان خون بخشی از مغز مسدود یا یک رگ خونی در مغز بترکد. در واقع دو عامل مهم در بروز سکته مغزی عبارتند از:

• انسداد شریان
• پارگی شریان.

با سکته مغزی بخش‌هایی از مغز به شدت آسیب می بینند. سکته مغزی می تواند باعث آسیب مغزی پایدار، ناتوانی طولانی مدت یا حتی مرگ شود.

در هنگام سکته مغزی چه اتفاقی می افتد؟

مغز حرکات ما را کنترل می کند، خاطرات ما را ذخیره می کند و منبع افکار، احساسات و زبان ما است. مغز همچنین بسیاری از عملکردهای بدن مانند تنفس و هضم را کنترل می کند.

مغز برای عملکرد صحیح به اکسیژن نیاز دارد. شریان های بدن خون غنی از اکسیژن را به تمام قسمت های مغز می رسانند. اگر اتفاقی رخ دهد که جریان خون را مسدود کند، سلول های مغز در عرض چند دقیقه شروع به مردن می کنند، زیرا نمی توانند اکسیژن دریافت کنند و همین باعث سکته مغزی می شود.

دو نوع سکته مغزی وجود دارد:

• سکته مغزی ایسکمیک.
• سکته هموراژیک.

حمله ایسکمیک گذرا (TIA) گاهی اوقات «سکته کوچک» نامیده می شود. این سکته با انواع اصلی سکته مغزی متفاوت است، زیرا جریان خون به مغز تنها برای مدت کوتاهی مسدود می شود – معمولاً بیش از ۵ دقیقه نیست.

سکته مغزی ایسکمیک

بیشتر سکته‌های مغزی سکته‌های ایسکمیک هستند. سکته مغزی ایسکمیک زمانی رخ می‌دهد که لخته‌های خون یا سایر ذرات رگ‌های خونی مغز را مسدود کنند. رسوبات چربی به نام پلاک نیز می توانند با تجمع در رگ های خونی باعث انسداد شوند.

سکته هموراژیک

سکته هموراژیک زمانی اتفاق می‌افتد که یک سرخرگ در مغز خون نشت کند یا پاره شود. خون نشت‌شده فشار زیادی به سلول‌های مغز وارد می‌کند که به آنها آسیب می‌رساند. فشار خون بالا و آنوریسم می‌توانند باعث سکته مغزی هموراژیک شوند.

علل سکته مغزی ایسکمیک

حدود ۸۷ درصد سکته های مغزی ایسکمیک هستند. انسداد در مغز معمولاً توسط یک تکه پلاک یا لخته خون ایجاد می شود. اگر انسداد به صورت موضعی در مغز رخ دهد، این وضعیت ترومبوز نامیده می شود. اگر لخته خون از جای دیگری در بدن حرکت کند، آمبولی نامیده می شود. سکته های مغزی ایسکمیک به طور خاص بر اساس محل انسداد مغز و محل ایجاد آمبولی در بدن طبقه بندی می شوند. در برخی موارد، محل آمبولی اصلی مشخص نیست.

تصویر نشان می دهد که چگونه یک سکته مغزی ایسکمیک می تواند در مغز رخ دهد. اگر لخته خون از تجمع پلاک در شریان کاروتید در گردن جدا شود، می تواند به شریان مغز برود. لخته می تواند جریان خون را به بخشی از مغز مسدود کند و باعث مرگ بافت مغز شود

هنگامی که پلاک روی دیواره داخلی رگ ها ایجاد می شود، می تواند منجر به بیماری به نام آترواسکلروز شود. پلاک شریان ها را سخت و باریک می کند و جریان خون را به بافت ها و اندام ها محدود می کند. پلاک می تواند در هر شریان بدن از جمله شریان های مغز و گردن ایجاد شود. بیماری شریان‌های کاروتید زمانی رخ می‌دهد که پلاک‌هایی در شریان‌های کاروتید گردن که خونرسانی به مغز می‌کنند، ایجاد می‌شود. علت شایع سکته مغزی ایسکمیک است.

پلاک در شریان نیز می تواند باز شود. پلاکت های خون به محل آسیب پلاک می چسبند تا لخته های خونی را تشکیل دهند. این لخته ها می توانند تا حدی یا به طور کامل یک شریان را مسدود کنند.

لخته های خونی که منجر به سکته مغزی می شود ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که شرایط قلبی و خونی دیگری مانند فیبریلاسیون دهلیزی و بیماری سلول داسی وجود داشته باشد. مطالعات ام آر آی نشان می دهد که حدود ۴۰ درصد از کودکان مبتلا به بیماری سلول داسی شکل سکته مغزی کرده اند، حتی اگر معاینه پزشکی علائمی از یک مورد را نشان نمی دهد. تنها راه درمان این سکته های مغزی ناشناخته (که انفارکتوس های خاموش نیز نامیده می شود) دریافت خون منظم است.

التهاب مزمن

التهاب مزمن (طولانی مدت) به سکته مغزی ایسکمیک کمک می کند. محققان هنوز در تلاش برای درک کامل این موضوع هستند. تحقیقات نشان می دهد که التهاب می تواند به رگ های خونی آسیب برساند و به تصلب شرایین کمک کند. سکته مغزی ایسکمیک همچنین می تواند منجر به التهاب شود که به سلول های مغز آسیب بیشتری می رساند.

عوامل خطر در بروز سکته مغزی

• فشار خون بالا
• چاقی
• عدم تحرک بدنی
• رژیم غذایی ضعیف
• سیگار و مواد مخدر

سکته های مغزی ایسکمیک و هموراژیک در بسیاری از عوامل خطر مشابه، مانند فشار خون بالا، دیابت و کلسترول خون بالا سهیم هستند. سایر عوامل خطر مربوط به نوع سکته مغزی است. از جمله:

• لخته شدن خون
•  مصرف داروهای رقیق کننده خون ممکن است خونریزی ایجاد کند
• سایر عوامل خطر بر اساس سبک زندگی، ژنتیک و محیط است.

سن نیز یک عامل خطر است. سکته مغزی در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما این خطر برای نوزادان زیر ۱ سال و برای بزرگسالان با افزایش سن بیشتر است. اضطراب، افسردگی، و سطح استرس بالا، همچنین کارکردن طولانی مدت ممکن است خطر سکته مغزی را افزایش دهد.

در سکته مغزی سابقه خانوادگی و ژنتیک نیز نقش دارند. اگر یکی از والدین یا سایر اعضای خانواده سکته کرده باشد، به خصوص در سنین پایین‌تر، خطر سکته مغزی بیشتر است. ژن‌های خاصی بر خطر سکته مغزی تأثیر می‌گذارند، از جمله ژن‌هایی که گروه خونی را تعیین می‌کنند.  زندگی یا کار در مناطق با آلودگی هوا نیز می تواند در خطر سکته مغزی نقش داشته باشد.

سایر شرایط پزشکی نیز می توانند عامل سکته مغزی باشند. از جمله:

• آپنه خواب
• بیماری کلیوی
• سردردهای میگرنی

سایر عادات سبک زندگی ناسالم، از جمله نوشیدن بیش از حد الکل، خواب زیاد (بیش از ۹ ساعت)، و استفاده از داروهای غیرقانونی مانند کوکائین، ممکن است خطر سکته مغزی را افزایش دهد.

رابطه جنسی می تواند در خطر سکته مغزی نقش داشته باشد. در سنین پایین، مردان بیشتر از زنان در معرض سکته مغزی هستند. زنانی که از قرص های ضد بارداری استفاده می کنند یا از درمان جایگزینی هورمونی استفاده می کنند در معرض خطر بیشتری هستند. زنان همچنین در دوران بارداری و هفته های پس از زایمان در معرض خطر بیشتری قرار دارند. فشار خون بالا در دوران بارداری – مانند پره اکلامپسی – خطر سکته مغزی را در مراحل بعدی زندگی افزایش می دهد.
عفونت ها یا شرایط ویروسی مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید می توانند باعث التهاب شوند.