به دلیل کم شدن خون رسانی به مغز، فرد دچار احساس گیجی و منگی می‌شود. این افراد وقتی یک حرکت سریع انجام می‌دهند یا به یکباره از حالت خوابیده به حالت نشسته تغییر وضعیت می‌دهند، دچار سرگیجه ناگهانی می‌شوند.

سرگیجه چیست؟

سرگیجه نوعی توهم حرکت است که از علتهای شایع آن می تواند خلق و خو، هیجان، کم خونی، افت فشار خون، افسردگی و اضطراب باشد. سرگیجه احساس غیر طبیعی و نوعی توهم حرکت در افراد است. یعنی فرد احساس می‌کند ساختمان به دور سرش می‌چرخد یا خود او به دور ساختمان می‌چرخد که توهمی بیش نیست. علل خلقی و هیجانی و علل سیستمیک مثل کم خونی یا افت فشار خون، افسردگی و اضطراب از علل شایع سرگیجه است.

علائم سرگیجه

سرگیجه به تنهایی یک بیماری نیست بلکه نشانه‌ای از یک بیماری به حساب می‌آید. افراد ممکن است حس‌های مختلفی را به سرگیجه تعبیر کنند. یعنی دچار احساسات متفاوتی شوند که هنگام توضیح برای پزشک، آن را سرگیجه می‌نامند. بعضی از افراد از چرخیدن اجسام به دور خود شکایت دارند. بعضی دیگر می‌گویند که احساس ضعف یا سبک شدن در سر دارند.

از دست دادن تعادل یا توان ایستادن نیز از مواردی است که به هنگام توصیف سرگیجه اعلام شده است. گاهی فرد از اینکه حالتی شناور یا بی‌قرار دارد کلافه شده است و گاهی افراد دچار سرگیجه در رختخواب می‌شوند.

در تمامی این موارد، علائم نشان از یک حس کاذب دارد. حسی که با از جا بلند شدن ناگهانی، دویدن، راه رفتن، یا حرکت دادن سریع سر، بیشتر می‌شود. گاهی حالت تهوع یا گیجی هم به این سرگیجه اضافه می‌شود. برخی مواقع علائم آن‌قدر زیاد است که بیمار نیاز به خوابیدن و بستن چشمانش دارد. سرگیجه ممکن است چند ثانیه طول بکشد یا چندین روز متوالی فرد را درگیر خود کند. این علائم نشان می‌دهند که باید به دنبال دلایل سرگیجه بود تا این تجربه تکرار نشود.

گاهی اوقات علائم دیگری با سرگیجه همراه هستند مانند:

• از دست‌دادن شنوایی در یک گوش
• شنیدن صدای زنگ در گوش
• نیستاگموس (حرکت غیرقابل کنترل چشم‌ها، معمولا از یک طرف به طرف دیگر)
• اختلال در تمرکز چشم‌ها (به علت چشم درد)

افرادی که دچار سرگیجه‌های میگرنی می‌شوند معمولا علائم زیر را دارند:

• سرگیجه‌ای که بیش از چند دقیقه طول می‌کشد.
• تهوع و استفراغ
• مشکلات تعادل
• حساسیت حرکتی شدید؛ هنگام حرکت سر، چشم‌ها یا بدن، احساس مریضی یا سرگیجه شود.
• احساس گمراهی یا گیجی
• احساس ناپایداری، مثل اینکه در یک قایق هستید.
• حساسیت به صدا
• سبکی سر
• دیدن نورهای درخشان یا چشمک زن در بینایی (اورای میگرن)
• سردردهای یک طرفه و ضربان دار که با فعالیت بدتر می‌شوند.

علل سر گیجه

سرگیجه به دلیل افت قند خون بدن برای تامین انرژی مورد نیاز خود، به مقدار مشخصی قند نیاز دارد. زمانی که مقدار این قند به پایین‌تر از میزان نیاز بدن برسد، اولین علامت آن سرگیجه است. این سرگیجه همراه با احساس خستگی، لرزش دست و پا، بالا رفتن ضربان قلب، تعریق زیاد، بی‌قراری و احساس ضعف همراه است.

سرگیجه می‌تواند در اثر التهاب عصب گوش ایجاد شود که معمولا علائم به صورت سرگیجه شدید، تهوع، استفراغ و رنگ پریدگی همراه است و با باز کردن چشم بدتر و با بستن چشم بهتر می‌شود که در مدت یک هفته نیز بهبودی حاصل می شود. علل دیگر سرگیجه اختلالات چشمی است. همچنین گرفتگی عضلات چشم و بینایی ممکن است باعث سرگیجه شود.

سرگیجه دارای علل مختلفی است که مربوط به سیستم عصب مرکزی است و شامل ضایعات عروقی مغزی که همان سکته مغزی در قشر گیجگاهی یا ساختمان مغز مخچه است که باعث سرگیجه می‌شود. همچنین میگرن که به ویژه در اطفال به صورت سر دردهایی همراه با سرگیجه است.

ارتباط تومور مغزی و سرگیجه

تشنج با منشا لوب گیجگاهی می‌تواند به صورت سرگیجه تظاهر نماید و همچنین مصرف بیش از حد داروهایی مثل آنتی بیوتیک‌ها یا داروهایی کاهش فشار خون و آرام بخش‌ها ممکن است ایجاد سرگیجه کنند. بعضی از تومورهای مغزی به خصوص در ناحیه مخچه می‌تواند باعث ایجاد سرگیجه شود. از علل دیگر سرگیجه می توان به عوارض تروما (ضربات به سر) و گاها کم کاری تیروئید و عفونت‌های ویروسی اشاره کرد. بیماری ام اس که بیماری سیستم عصبی مرکزی است ممکن است به صورت سرگیجه نمایان شود که معمولا شدت آن کمتر ولی مدت طولانی ادامه می‌یابد. اما سرگیجه‌هایی با منشا عصب گوش با شدت بیشتر ولی به صورت کوتاه مدت باقی می‌ماند.

درمان سرگیجه

درمان بستگی به علت زمینه‌ای بیماری دارد. بسیاری اوقات بیشتر سرگیجه‌ها با استراحت و استفاده از سرم درمانی یا داروهای آرام بخش و آنتی هیستامین‌ها بهبود می‌یابند. در صورت افزایش میزان مصرف برخی داروها که باعث سرگیجه می‌شود تنها اقدام لازم، کاهش مصرف دارو است.

در صورتی که تشنج دلیل سرگیجه باشد با داروهای ضد تشنج بهبود پیدا می کند. ولی در صورتی که علت سرگیجه، تومورهای مغزی باشد ممکن است نیازمند جراحی باشد. اما اگر میگرن باعث ایجاد سرگیجه باشد با درمان میگرن بهبودی حاصل می‌شود.